Beyin tümörleri birincil (primary) ve ikincil (secondary) olarak ikiye ayrılır.

Beyinde oluşan birincil tümörler kötü huylu (habis, kanserli) veya iyi huylu (kanserli olmayan) tümör olabilir. İkincil beyin tümörleri ise vücudun başka bir noktasında ortaya çıkan kanserli hücrelerin beyine sıçramasıyla görülür.

Beyin tümörü her yaştan insanda görülebilir ve bu tümörlerin neden oluştuğu tam olarak bilinmemektedir.

Beyin tümörü belirtileri, tümörün büyüklüğüne ve beynin hangi bölgesinde olduğuna bağlı olarak değişmekle birlikte en sık görülen beyin tümörü belirtileri baş ağrısı, bacak ve kollarda uyuşma, hafıza sorunları ve denge problemleridir.

Normal bir işleyişte yaşlanan ve fonksiyonunu kaybeden beyin hücreleri ölür ve yerlerine yeni hücreler geçer. Ancak bazen bu işleyiş bozulur ve vücut ihtiyaç duymamasına karşın yeni hücre üretilir ve ölmesi gereken hücreler yaşamaya devam eder.

Tüm bu fazla hücreler zaman içinde birikmeye başlar ve bir doku oluşturarak tümöre neden olur. Birincil beyin tümörüne neden olan bu hücreler habis (kanserli) veya iyi huylu olabilmektedir.

İyi huylu tümörlerde kanserli hücre yoktur ancak yine de beyin gibi hassas bir bölgede bulundukları için hayati tehlike yaratabilirler.

İyi Huylu Beyin Tümörleri: Kanserli olmayan beyin tümörlerinin net bir şekilde görülebilen belirgin bir sınırı vardır ve genellikle çevrelerinde bulunan dokulara yayılmazlar.

Cerrahi müdahale ile alınan iyi huylu beyin tümörü nadiren tekrar oluşur. Vücudun diğer bölgelerine yayılma ihtimalleri yoktur.

Kanserli olmasa da iyi huylu beyin tümörünü tehlikeli yapan şey belirli bir büyüklüğe eriştiğinde beynin hassas bölgelerine baskı yaparak ciddi sağlık sorunlarına yol açmasıdır. İyi huylu beyin tümörünün zaman içinde kanserli beyin tümörüne dönüşme riski de vardır.

Habis Beyin Tümörü: Kanseri hücrelerle oluşan habis beyin tümörleri iyi huylu tümörlere göre daha hızlı büyür ve yakınında bulunan beyin dokusunu işgal edebilir.

Habis beyin tümöründe bulunan kanserli hücreler tümörden ayrılarak beynin diğer bölgelerine ve omuriliğe yayılabilir.

Tümör Dereceleri

Beyin tümörleri tümöre neden olan hücrelerin görünümüne göre derecelendirilir.

1. Derece: Tümör iyi huyludur ve tümör hücrelerinin yapısı normal beyin hücresi yapısıyla benzeşir. Bu tümörler oldukça yavaş büyür.

2. Derece: Kötü huylu hücrelerdir. Bu hücreler normal beyin hücrelerine (1.dereceden daha az) benzer.

3. Derece: Kötü huylu tümörü oluşturan hücreler normal beyin hücrelerinden oldukça farklı bir görünüme sahiptir. Tümör hızlı büyüme eğilimindedir.

4. Derece: Kötü huylu tümör hücrelerinin yapısı normal beyin hücrelerinden tamamen farklıdır. Bu tip hücrelerin oluşturduğu tümörler hızlı büyür.

Düşük dereceli bir tümör zaman içinde yüksek dereceli hücreleri barındıran bir tümöre dönüşebilir. Bu değişim beyin tümörü bulunan yetişkinlerde çocuklara oranla daha sık görülmektedir.

Belirtiler tümör beyne baskı yapmaya başladığında ve sinirleri tahrip ettiğinde ortaya çıkar. Aynı zamanda beyin sıvısının dolaşımı tümör nedeniyle sekteye uğradığında bazı belirtiler görülebilir.

En sık görülen belirtiler;

Baş Ağrısı: Baş ağrısı beyin tümörü belirtisi olabilir ancak baş ağrısının stres, kötü beslenme, vücudun susuz kalması gibi pek çok farklı nedenle oluşabileceği de unutulmamalıdır.

Beyin tümörünün neden olduğu baş ağrısı en şiddetli olarak sabah saatlerinde yaşanır. Uykudan baş ağrısıyla uyanmak, eskiden baş ağrısı sorunu olmayıp son dönemlerde sıkça baş ağrısı yaşamak, baş ağrılarının zamanla sıklaşması, baş ağrısıyla birlikte mide bulantısı ve kusma görülmesi baş ağrısının beyin tümörü nedeniyle olabileceğinin ipuçlarıdır.

Beyin tümörü bulunan her 3 hastadan 1’i doktora baş ağrısı şikayetiyle gitmektedir. Tümörün neden olduğu baş ağrısı oldukça şiddetlidir ve uzun sürebilir.

Sabah yaşanan ağrı öğle saatlerine doğru hafifleyebilir. Tümörün beyin üzerinde yarattığı baskı arttıkça baş ağrıları şiddetlenir ve sıklaşır. Eğilmek, öksürmek, egzersiz yapmak bile baş ağrısını artırabilir.

Mide Bulantısı: Beyin tümörünün yol açtığı mide bulantısı daha çok sabahları görülür. Mide bulantısına kusma ve geçmeyen hıçkırık eşlik edebilir.

Uyuşukluk: Uyuşukluk hali genellikle beyin tümörü belirli bir boyuta eriştiğinde görülür. Tümör büyüdükçe ve kafatası içinde çevresindeki dokulara baskı yaptıkça uyuşukluk ortaya çıkar ve normalden daha fazla uykuya ihtiyaç duyulabilir.

Görme ve Konuşma Sorunları: Tümör nedeniyle göz bozukluğu, nesnelerin biçimlerinin dalgalanıyor gibi görülmesi, net görememe, tünel görüş, çift görme ve görüş kaybı gibi problemler oluşabilir.

Konuşurken kelimelerin unutulması, tam telaffuz edilememesi ve konuşulanları anlamama gibi problemler yaşanabilir.

Titreme ve Seğirmeler: Beyin tümörüne bağlı olarak ortaya çıkan kas seğirmeleri ve titremeler genellikle el, kol ve bacaklarda görülür.

Bazı titremeler vücut genelinde, nöbet şeklinde görülebilir ve hastanın 1-2 dakikalık bilinç kaybı yaşamasına neden olabilir. Eğer beyin tümörü başarılı bir şekilde tedavi edilirse titreme, nöbet ve kas seğirmelerin tamamen ortadan kalkma ihtimali oldukça yüksektir.

Ancak bazı durumlarda tümör alınmasına rağmen beynin hasar gören dokusu nedeniyle titremeler ve kas seğirmeleri devam edebilir. Bu titremeler ve kas seğirmeleri epilepsi ilaçları ile kontrol altına alınabilmektedir.

Diğer Belirtiler: Vücut dengesini koruma ve yürüme sırasında yaşanan sorunlar, ruh halinde dalgalanmalar ve kişinin karakterinin değişmesi, konsantre olamama ve hafıza sorunları ile kol ve bacaklarda his kaybı beyin tümörünün diğer belirtileri arasındadır.

Beyin Tümörünün Bulunduğu Bölgeye Göre Yaşanan Belirtiler

Ön Lob: Kişilik değişimleri, yaşama karşı ilgi kaybı, planlama ve organizasyonda zorluk çekme, sinirli olmak ve saldırganlaşma, yüzde veya vücudun bir kısmında his kaybı, yürümede zorluk çekme, koku duyusunun kaybı, görme ve konuşmada yaşanan zorluklar.

Temporal Lob: Kelimeleri unutma, konuşurken doğru kelimeyi bulmakta zorlanma, kısa süreli hafıza kaybı, olmayan sesler duyma, koku ve hislerde yaşanan değişimler (örn: dejavu).

Parietal Lob: Konuşmada ve söylenenleri anlamada zorluk çekme, yazma ve okuma zorluğu, vücudun bazı bölümlerinde yaşanan his kaybı.

Oksipital Lob: Görme sorunları, 1 veya 2 gözde birden görme kaybı.

Beyincik: Zayıf koordinasyon, gözlerin kontrolsüz hareketi, ense bölgesinde sertlik, baş dönmesi.

Beyin Sapı: Zayıf koordinasyon, tek göz kapağının veya ağzın bir tarafının sarkması, yutma güçlüğü, çift görme, konuşmada zorluk çekme.

Omurilik: Ağrı, kısmı vücut ağrıları, bacaklarda ve kollarda güçsüzlük, mesanenin ve bağırsakların kontrol edilememesi (idrar, dışkı kaçırma).

Hipofiz Bezi: Düzensiz veya seyrek adet görme, kısırlık (erkek ve kadında), halsizlik, kilo alma, diyabet, yüksek tansiyon, el ve ayakların şişmesi, ruh halinde dalgalanmalar.

Beyin Zarı: Hareket kabiliyetinin zayıflaması, görme problemleri, mide bulantısı, baş ağrısı.

Bu belirtileri yaşadığınızı düşünüyorsanız sebebinin belirlenebilmesi için bir doktora görünmeniz en doğrusu olacaktır. Doktorunuz muayene sonrası beyin tümöründen şüphelenirse sizi bir uzmana sevk edecektir.

Bazı durumlarda ön lob, temporal lob ve serebrum’da ortaya çıkan tümörler epey büyümelerine rağmen herhangi bir belirtiye yol açmayabilir.

Özellikle yaşlanmanın doğal bir sonucu olarak kabul edilen hafızanın zayıflaması, kişilik değişimleri ve yürüme zorluğu bir beyin tümörünün belirtisi olabilir.

Eğer yaşlılarda görülen bu değişimler 6 aydan kısa bir sürede geliştiyse doktor kontrolü gerekebilir.